Madde Bağımlılığı

Madde Bağımlılığı Nedir?

Sağlığı olumsuz yönde etkileyen maddenin kullanılmasının yanı sıra bireyin zarar gördüğü halde kullanımı bırakamaması, madde bağımlılığı nedir, sorusuna verilebilecek en basit yanıttır. Madde bağımlısı alkol, uyuşturucu içeren maddeleri tüketen ve bu maddelere bağımlı olan kişilerdir.

Madde bağımlısı kişiler ruhsal, fiziksel ve psikolojik olarak zarar görseler bile bağımlı oldukları maddeyi bırakmaz. Madde bağımlılığı kişinin yaşamını ciddi derecede zarar verebilir. Kişi madde içmediği zamanlar, maddeyi almaya karşı aşırı istek duyabilir. Maddeyi almayı bıraktıklarında yoksunluk belirtileri gösterir.


Birden fazla madde bağımlılığı çeşidi bulunur. Madde bağımlılığı insanın yaşamını tehdit edici bir duruma sokabilir. Kişi kendini daha iyi hissetmek için bu maddelere yönelir. Bu bireylerde ruhsal, fiziksel ve psikolojik bozukluklar görülebilir. Kişi maddeyi bulamazsa çöküntüye girer. Madde bağımlısı kişiler bir uzman gözetimi altında tedavi görmesi gerekir.

Bağımlılık Türleri

Alkol bağımlılığı

Sigara bağımlılığı

Esrar bağımlılığı

Ot bağımlılığı

Kafein bağımlılığı

İlaç bağımlılığı

Madde Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir

Şiddet eğilimindeki artışla birlikte ortaya çıkan saldırgan davranışlar;

Çevrenizden birinin madde bağımlısı olduğundan şüpheleniyorsanız belirtilere bakarak anlayabilirsiniz, Belirtileri Aşağıdaki gibi Sıralanabilir;

  • Maddeyi kullanmak için güçlü bir istek ve dürtüye sahip olmak
  • Madde kullanımını azaltmak ve kontrol altına alamamak
  • Madde kullanımı nedeniyle sosyal aktivitelerden vazgeçmek
  • Huzursuzluk ve gerginlik hali
  • Olumsuz davranışlarda artış
  • Fiziksel ve ruhsal sıkıntılar yaşamak
  • Yalnız kalmak istemek ve çevreden uzaklaşmak
  • Uyku bozukluğu
  • Mide bulantısı ve kusma

Madde Bağımlılığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Madde bağımlılığı tedavisi olan bir hastalıktır. Madde bağımlılığı tedavisi kişinin kendi çabaları ile geçmesi pek mümkün değildir. Kişinin bir uzman gözetimi altında olması tavsiye edilir Bunlar;

Detoksifikasyon:

Burada kişiden bağımlı olunan madde kullanımı kesilir. Yoksunluk belirtilerini azaltmak için daha az bir dozda bağımlılık yapıcı ilaçlar kişiye verilir. Bağımlı olan kişinin vücudundan madde tamamen arındırılmaya çalışılır.

Bilişsel ve davranışsal terapi:

Psikoterapi ile zihinsel sağlık tedaviye yardımcı olur. Terapi sayesinde birey duygu ve düşüncelerini yakından gözlemler. Terapi ile olumsuz düşünceleri ve davranışları daha sağlıklı bir yapıya çevirmeyi öğrenilir. Değişmeye karşı motivasyonu yükseltmeye çalışılır. Grup terapisi, aile terapisi gibi farklı terapi yöntemleri bulunur.

Rehabilitasyon:

Bu en uzun olan süreç olarak da bilinir. Diğer yöntemler arasında ise; ayakta tedavi, yatarak tedavi, korunma tedavisi, ilaç tedavisi gibi birçok farklı tedavi yöntemi sayılabilir.

Madde Bağımlılığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Madde bağımlılığı tedavisi olan bir hastalıktır. Madde bağımlılığı tedavisi kişinin kendi çabaları ile geçmesi pek mümkün değildir. Kişinin bir uzman gözetimi altında olması tavsiye edilir Bunlar;

MADDE BAĞIMLILIĞI EVDE TEDAVİ EDİLİR Mİ?

Madde bağımlılığı kişinin tek başına başa çıkabileceği bir şey değildir. Maddeyi bırakmayı denediği zaman bağımlı olunan madde için yoğun istek ve yoksunluk belirtileri gösterir. Bunun sonucunda bağımlı olan kişi tekrar madde kulanımına başlayabilir.

MADDE BAĞIMLILIĞI GENETİK MİDİR?

Kişinin madde bağımlısı olma nedenlerinden birisi genetik yatkınlık olabilir. Araştırmacıların yaptıkları araştırmalara göre madde bağımlılığında genetik yatkınlık büyük bir role sahiptir. Bireyin anne ya da babası bağımlı kişiler ise çocukların da bağımlılık riski vardır. Araştırmacılara göre madde bağımlılığının %50’sinin nedeni genetik yatkınlıklardır. Bu durum kesinlikle bağımlı olunacağı anlamına gelmez. Sadece riskin yüksek olduğu bilinmesi gerekir.

MADDE BAĞIMLISI OLAN BİRİNE NASIL DAVRANILMALIDIR?

Madde bağımlısı olan kişiye yargılamadan iletişim kurulmaya çalışılmalıdır. Panik yapılmamalıdır. Kişi ile iletişim kurulmaya çalışıldığında bağımlı olan kişinin madde etkisinde olması gerekir. Destek olunmaya çalışılmalı, samimi ve empatik yaklaşılmalıdır. Amacının yardımcı olmak olduğu söylenmelidir. Bağımlı bireyin tedavi için kaygılandırılmaması gerekir. Saydığı ve sevdiği kişi ile iletişim kurulmaya çalışılıp yardımcı olunmalıdır.